BUKU AJAR

PENDIDIKAN ANDRAGOGI

Oleh:

Dr. Abednego, M.Pd

Dibiayai Dana Belanja Non Operasional Lainnya Fakultas Keguruan dan Ilmu Pendidikan

Universitas Pattimura tahun 2015

UNIVERSITAS PATTIMURA

FAKULTAS KEGURUAN DAN ILMU PENDIDIKAN TAHUN 2015

KATA PENGANTAR

Bersyukur kepada Tuhan Yang Maha Esa, FKIP Universitas Pattimura

dapat mendanai penyusunan Buku Ajar TA. 2015, dengan judul “Pendidikan

Andragogi”. Buku Ajar ini disusun untuk dapat dijadikan referensi khususnya

bagi mahasiswa Program Studi Pendidikan Luar Sekolah.

Buku Ajar ini menguraikan tentang, konsep andragogi, asumsi-asumsi

dasar andragogi, orang dewasa belajar dan belajar self-directed.

Atas perhatian dan kerjasama yang baik, Penulis mengucapkan terima

kasih dan penghargaan kepada Dekan FKIP Universitas Pattimura serta kepada

berbagai pihak yang telah membantu selama penulisan. Semoga Tuhan Yang

Maha Esa memberikan rahmat dan hidayatNya kepada kita semua. Amin!

Ambon, Agustus 2015

Ttd. Penulis,

DR. ABEDNEGO, M.Pd NIP. 195812201986011002

i

DAFTAR ISI

Halaman

Kata Pengantar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . i Daftar Isi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ii BAB. I. PENDAHULUAN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 A. Deskripsi Singkat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 B. Kompetensi Dasar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 C. Khasanah Pedagogi dan Andragogi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4

D. Rangkuman . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10 E. Latihan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10

BAB. II. ASUMSI-ASUMSI POKOK ANDRAGOGI . . . . . . . . . . . . . . . 11 A. Deskripsi Singkat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11 B. Kompetensi Dasar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11 C. Asumsi-asumsi Pokok Andragogi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 D. Rangkuman . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16

E. Latihan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16

BAB. III. ORANG DEWASA BELAJAR . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . 18 A. Deskripsi Singkat . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18 B. Kompetensi Dasar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18 C. Konsep Dasar belajar dan Faktor-Faktor yang Mempengaruhinya . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

18

D. Memahami Kebutuhan Belajar Orang Dewasa . . . . . . . . . . . . . . 26 E. Memotivasi Belajar Orang Dewasa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39 F. Rangkuman . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 67 G. Latihan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 68 BAB. IV. BELAJAR SELF-DIRECTED . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 69 A. Deskrisi Singkat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 69 B. Kompetensi Dasar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . 69 C. Belajar Self-Directed . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 70 D. Rangkuman . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 87 E. Latihan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 88

DAFTAR PUSTAKA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 89

ii