arthrologi, dr.eva
TRANSCRIPT
Oleh :
Eva Rachmi
Arthrologi
Apakah arthrologi ?
• Yunani Arthron + Logos• “Articulation”• Arthrologi : cabang ilmu yang
mempelajari persendian• Fungsi :
• Kinesiology (ilmu gerak tubuh manusia)• Ilmu bedah• Ilmu penyakit dalam
Sendi
• Sendi adalah pertemuan antar permukaan tulang
• Pertemuan : • tulang dengan tulang• tulang dengan gigi
• Sendi berfungsi pada stabilitas dan mobilitas
Klasifikasi Fungsional
Kemampuan gerak/mobilitas• Synarthrosis = immovable/
tak bergerak • Amphiarthrosis = slightly movable/
pergerakan sedikit• Diarthrosis = freely movable/
pergerakan bebas
Klasifikasi Struktural• Berdasar : struktur pengikat Berdasar : struktur pengikat ada/tidak ruang sendiada/tidak ruang sendi• Junctura Fibrosae Junctura Fibrosae :
• tulang diikat oleh jaringan ikat fibrous tipis. Tak ada kavitas sinovial
• Junctura CartilagineaeJunctura Cartilagineae : • tulang diikat oleh kartilago. Tak ada kavitas
sinovial • Junctura Synoviales Junctura Synoviales :
• tulang diliputi oleh capsula articularis, membentuk kavitas sinovial
Klasifikasi Struktural
• Junctura Fibrosae Junctura Fibrosae : synarthroses• tulang diikat oleh jaringan ikat fibrous tipis. Tak
ada kavitas sinovial
• Junctura CartilagineaeJunctura Cartilagineae : amphiarthroses• tulang diikat oleh kartilago. Tak ada kavitas
sinovial
• Junctura Synoviales Junctura Synoviales : diarthroses• tulang membentuk sendi dengan kavitas sinovial,
dan disatukan oleh jaringan ikat
Synarthroses (Junctura Fibrosae)
Permukaan sendi berhimpitan, gerak (-)
• Sutura : jar ikat tipis, menyatukan tulang atau tengkorak. Dewasa beberapa sutura diganti tulang:synostosis
• Schindylesis :tulang pipih dg celah dr lempeng tulang lain.
• lamina perpendiculare ossis ethmoidale-vomer
• os maxillaris – os palatina
Synarthroses (Junctura Fibrosae)
• Gomphosis : art. Dento-alveolaristulang berbentuk conus yang melekat pas ke soket.
• hubungan akar gigi dengan alveolus (os maxilla/ mandibula)
• Synchondrosis: antar tulang dihubungkan jar. kartilago hyaline
• os costae dg sternum • epiphysis tulang panjang• pars petrosa ossis temporalis
dg proc. Jugularis ossis occipitalis
Amphiarthroses (junctura cartilagineus)
Dihubungkan jaringan fibrocartilago yang lebar• Symphisis : discus
intervertebralis• Syndesmosis : articulatio tibiofibulare inferior
Diarthroses ( junctura synovialis)
KOMPONEN :• Caput articulare• Capsula articulare• Cavitas articulare• Ligament
Komponen Diarthroses
• Caput Articulare (tlg rawan hyalin)
• Capsula Articulare • Eksterna: jaringan fibrosa
(stratum fibrosum)• Interna : membrana
synovialis
jar. Ikat kendor
pemb. darah >>
mesotelium (penghasil cairan synovial)
Komponen Diarthroses• Cavitas Articulare
• Ruang potensial• Ligament
• Fungsi : cegah dislokasi membatasi gerak
sendi• Macam :
• Intracapsularis• Capsularis• Extracapsularis
Struktur untuk mengatasi diskongruensi sendi
• Discus articularis• Labrum articularis• Plica synovialis
• Art. Temporomandibularis• Art. Sternoclavicularis• Art. Acromioclavicularis• Art. Genu• Art. Radiocarpea
• Art. Humeri (Labrum glenoidale)
• Art. Coxae (Labrum acetabulare)
• Art. Genu• Plica alares• Plica infrapatellaris
Bentukan Lain di Sekitar Sendi
~ permukaan dlm dilapisi membran synovial
• Vaginae synoviales (vaginae mucosae)Fungsi :
tendon mudah meluncur
•Bursa synoviales (bursae mucosae)
• Kantong tertutup antara tendon, otot, ligamentum, tulang
• Fungsi : tendon mudah meluncurcegah kerusakan otot/tendon
• Bisa berhubungan dg cavitas articularis, mis : bursa synovialis suprapatelaris
• Nama sesuai lokasi :• Bursa subcutaneus• Bursa subfacialis • Bursa submuscularis• Bursa subtendineus
Bentukan Lain di Sekitar Sendi
GERAKAN DIARTHROSES
• GLIDING• ANGULAR• CIRCUMDUKSI• ROTASI
GERAKAN DIARTHROSES
• GLIDINGPergerakan hanya dari
sisi ke sisi.
Art. Intertarsalia dan intercarpalia
GERAKAN DIARTHROSES• ANGULAR
• Flexi : pengecilan sudut antar 2 tulang pembentuk sendi
• Extensi : pembesaran sudut / kembali ke posisi anatomis hyperextensi
• Abduksi: menjauhi bidang median/
sumbu tengah longitudinal• Adduksi: mendekati bidang median /
sumbu tengah longitudinal
Fleksi, Ekstensi & Hyperekstensi
Fleksi, Ekstensi & Hyperekstensi
Fleksi, Ekstensi & Hyperekstensi
Figure 8.5c, d
Abduksi dan Adduksi
GERAKAN DIARTHROSES
• Circumduksi
gerak simultan fleksi, ekstensi, adduksi dan abduksi pada satu sendi kerucut
Rotasi• Tulang bergerak
mengelilingi sumbu rotasi, pada
• Sumbu panjang tulang• art. humeri
• Luar sumbu panjang tulang• Art. coxae
• Tulang lain • Art. Atlanto axialis mediana
• Tidak sejajar sumbu panjang tulang
• art. Radius-ulna
Special Movements• Inversi dan
eversi
Figure 8.6a
Special Movements
Figure 8.6c
• Protraksi dan retraksi
Special Movements
Figure 8.6d
Elevasi dan depresi
Special Movements
Figure 8.6e
• Opposisi
TIPE DIARTHROSES (berdasar gerakan)
• Mono/uniaxial• Biaxial• Polyaxial• Arthroidea
TIPE DIARTHROSES (berdasar gerakan)
• Mono/Uniaxial• Sumbu gerak memotong satu ujung
tulang / kedua ujung tulang • Sumbu gerak transversal thd sumbu
panjang tulang (gynglimus)• Sumbu gerak serong terhadap sumbu
panjang• Sumbu gerak berhimpit sumbu panjang
(art. trochoidea/ pivot joint)
TIPE DIARTHROSES (berdasar gerakan)
• Mono/Uniaxial• Sumbu gerak
transversal thd sumbu panjang tulang (gynglimus/hinge joint)
• Art. Angularis (art. Interphalangeales)
• Art. Trochlearis (art. Humeroulnaris)
TIPE DIARTHROSES (berdasar gerakan)
• Mono/Uniaxial• Sumbu gerak
serong terhadap sumbu panjang
• Art. Spiralis (art. Genu)
TIPE DIARTHROSES (berdasar gerakan)
• Mono/Uniaxial• Sumbu gerak
memotong satu ujung tulang (art. Interphalangeales) / kedua ujung tulang (art. Talocrurale)
TIPE DIARTHROSES (berdasar gerakan)
• Mono/Uniaxial• Sumbu gerak
berhimpit sumbu panjang (art, trochoidea/ pivot joint) art. Radioulnaris, art. Atlanto axialis
TIPE DIARTHROSES (berdasar gerakan)
• Biaxial (dua sumbu horisontal yg membentuk sudut)
• Art. Ellipsoidea (condylaris) :bentukan oval berpadu dengan cekungan elips
(fleksi-ekstensi abduksi-adduksi circumduksi)
• Art. Sellaris (saddle joint): 2 caput cekung dan cembung
(fleksi-ekstensi abduksi-adduksi circumduksi opposisi)
TIPE DIARTHROSES (berdasar gerakan)
• Polyaxial : satu caput bulat dan satu caput bentuk mangkuk ball and socket joint/ enarthrosis
TIPE DIARTHROSES (berdasar gerakan)
• Arthroidea (gliding joint)• Sumbu gerak (-)• Permukaan sendi
datar
SEKIAN KULIAH HARI INI