arah kiblat as salam 25 nov 2012

59
PENENTUAN ARAH KIBLAT Disampaikan pada Pengajian Ahad ba’da Salat Subuh di Masjid As Salam Minomartani Ngaglik Sleman Yogyakarta Ahad, 11 Muharam 1434 H (25 November 2012) Oleh: Sofwan Jannah Dosen Syari’ah FIAI UII, Anggota Badan Hisab Rukyat (BHR) Pusat, dan Anggota BHR Provinsi DIY ============================================================ MASJID AS SALAM MINOMARTANI YOGYAKARTA 2012

Upload: al-islami-caligrafi

Post on 20-Jun-2015

995 views

Category:

Spiritual


2 download

DESCRIPTION

Arah Kiblat Masjid Assalam, Jl. Layur IX/03, Minomartani, Ngaglik, Sleman, Indonesia-55581

TRANSCRIPT

Page 1: Arah kiblat as salam 25 nov 2012

PENENTUAN ARAH KIBLAT Disampaikan pada

Pengajian Ahad ba’da Salat Subuh di Masjid As Salam Minomartani Ngaglik Sleman Yogyakarta

Ahad, 11 Muharam 1434 H (25 November 2012)

Oleh:

Sofwan JannahDosen Syari’ah FIAI UII, Anggota Badan Hisab Rukyat (BHR) Pusat, dan

Anggota BHR Provinsi DIY

============================================================

MASJID AS SALAM MINOMARTANIYOGYAKARTA

2012

Page 2: Arah kiblat as salam 25 nov 2012

POSISI SAUDI ARABIA DAN INDONESIA

Page 3: Arah kiblat as salam 25 nov 2012

MASALAH SALAT ARAHNYATidak tepat ke Arah Ka’bah di Mekah

FIQHIYAH : • Pemahaman terhadap Dalil Syar’i

(tidak begitu nampak)

NON-FIQHIYAH:• Taqlid (terlalu percaya) kepada Tokoh Masyarakat• Taqlid pada Kompas Qiblat (Kompas Sajadah)• Salah dalam Menetapkan Data dan atau melakukan

Perhitungan (sangat nampak)

Page 4: Arah kiblat as salam 25 nov 2012

Masjidil HaramArah Kiblat

Ka’baSyafi’iyah dan Hanabilah

Hanafiyah dan Malikiyah

Ka’bah

Masjidil Haram

FIQHIYAH

Page 5: Arah kiblat as salam 25 nov 2012

ARAH KIBLAT

ARAH YANG DIHADAPI SESEORANG PADA SAAT MELAKSANAKAN

IBADAH SALAT:KA’BAH (BAITULLAH)

Page 6: Arah kiblat as salam 25 nov 2012

DALIL ARAH KIBLATط9ر7 • ك7 ش7 ه7 و7ل@ و7ج9 ج9ت7 ف7 ر7 ي9ثF خ7 و7مKن9 ح7

لNوا و7 ا كFنتFم9 ف7 ي9ثF م7 امK و7ح7 ر7 دK ال9ح7 Kج ال9م7س9 Fه ط9ر7 كFم9 ش7 وه7 FجF150البقرة : (و (

وء7 • FbضFال9و KغKب 9bسأ7 ال7ةK ف7 hbل7ى الصKم9ت7 إ Fذ7ا قK ... إ

ك7بb@ر9 ب9ل7bة7 ف7 Kال9ق KلKب ت7ق9 9bاس hمFلم ثbارى ومسbرواه البخ)عن أبي هريرة)

لhم7 • 7bو7س Kه 9bه ع7ل7يbى اللhل 7bص NيKبhل7 الن 7bا د7خ hbل7مل@ 7bbصFل7م9 ي ا و7 7bbل@هFك Kهbbي Kي ن7و7احKا ف 7bbال9ب7ي9ت7 د7ع Kك9ع7ت7ي9ن ع7 ر7 7bك ج7 ر7 ر7 7bا خ hbل7م هF ف7 9bن Kج7 م ر7 7bى خhت ح7

Fة 7bب9ل Kال9ق KهKذ 7bال7 ه 7bو7ق Kة 7bال9ك7ع9ب Kل 7bب Kي قKرواه ف)البخارى ومسلم عن ابن عباس)

• Fد Kج 9bbال9م7س دK، و7 Kج 9bbال9م7س Kل 9bbة� أل7ه 7bbب9ل Kق Fالب7ي9ت Kل 9bة� أل7ه 7bب9ل Kق Fام ر7 7bال9ح امK، و7 ر7 7bال9ح Kل 9bة� أل7ه 7bب9ل Kقا مKن9 7bbbbهKبKغ7ار ا و7م7 ه7 KقKار 7bbbbي م7شKف Kض ر9

األ7تKى hم

F(رواه البيهقى عن عمر ابن حفس) أ

Page 7: Arah kiblat as salam 25 nov 2012

Dalil Arah Kiblat• …Palingkanlah mukamu ke arah Masjid al Haram. Dan di mana

saja kamu berada, palingkanlah ke arahnya… (QS Al Baqarah (2): 150)

• Apabila kamu hendak salat, maka sempurnakanlah berwudu, lalu menghadap kiblat, kemudian takbir (salat) (HR. Bukhari-Muslim dari Abu Hurairah r.a.)

• Ketika Nabi saw masuk ke dalam Baitullah, Beliau berdo’a di setiap sudutnya dan tidak salat sehingga Beliau keluar dari Baitullah, setelah keluar Beliau salat dua raka’at dengan menghadap (di hadapan) Ka’bah, dan (Nabi saw) bersabda: ini adalah Kiblat (HR. Bukhari-Muslim dari Ibnu Abbas r.a.)

• Baitullah adalah kiblat bagi orang-orang di Masjidil Haram. Masjidil Haram adalah kiblat bagi penduduk tanah haram (Mekah), dan Tanah Haram adalah kiblat bagi semua umatku di muka bumi, baik di Barat maupun di Timur. (HR Baihaqi dari Amer ibn Hafs r.a.)

Page 8: Arah kiblat as salam 25 nov 2012

Pemahaman dari Dalil arah kiblat

• Arah kiblat diupayakan tepat ke arah Ka’bah (Baitullah) jika mampu melakukannya.

• Apabila ada kesulitan, dapat diupayakan minimal menghadap ke arah kota Mekkah.

• Atas dasar dalil tersebut perlu diketahui diameter kota Mekkah tersebut, sehingga dapat diketahui toleransi yang dapat diupayakan dalam mengukur arah kiblat.

• Contohnya posisi masjid Nabawi arahnya masih memenuhi syarat minimal, yaitu menghadap ke arah kota Mekah

Page 9: Arah kiblat as salam 25 nov 2012

Arah Mata Angin

Page 10: Arah kiblat as salam 25 nov 2012

8 arah yaitu dengan urutan berikut (mengikuti arah jarum jam):• Utara (شمال) (0°) • Timur laut (شمال شرق) (45°): Arah di antara Utara - Timur • Timur (شرق) (90°) • Tenggara (الجنوب الشرقي) (135°): Arah di antara

Timur - Selatan • Selatan (جنوب) (180°) • Barat daya (جنوب غربي) (225°): Arah di antara Selatan - Barat • Barat (غرب) (270°) • Barat laut (شمال غرب) (315°): Arah di antara Barat -

Utara Utara, Timur, Selatan, dan Barat merupakan empat arah mata angin utama. Utara dan Selatan menggambarkan kutub Bumi

Mata Angin (نقطة)

Page 11: Arah kiblat as salam 25 nov 2012

Apabila Salat dari Yogya ke arah Barat, berapa Km Jarak menjauh dari Ka’bah?

PENYIMPANGAN ARAH KIBLAT DARI YOGYAKARTA 1°P Arah Kiblat = tan 1° x Jarak

PAK = tan 1° x 8348.98 Km

PAK = 0.01745506 x 8348.98 Km

PAK = 145.73 Km

Arah Barat: 270° Arah Kiblat Yogyakarta: 294° 42‘ 53.71"

Simpangan dari titik Barat ke Arah Kiblat:   24° 42‘ 53.71"

Total Simpangan = tan 24° 42’ 53.71" x 145.73

Total Simpangan = 0.46026411 x 145.73

Total Simpangan = 3.601,75 Km menjauhi Ka’bah

Page 12: Arah kiblat as salam 25 nov 2012

PETUNJUK ARAH PADA PERMUKAAN BOLA

Arah pada permukaan bola ditunjukkan oleh busur lingkaran yang menghubungkan titik-titik (tempat) di permukaan bola. Begitu pula Arah dipermukaan bumi.Titik A dan titik B (keduanya berada di permukaan bola Bumi), arahnya ditunjukkan oleh busur lingkaran yang menghubungkan titik A dan titik B.

Page 13: Arah kiblat as salam 25 nov 2012

ARAH KIBLAT

Arah dari Masjid Ulil Albab ke Ka’bah (Mekah) ditunjukkan oleh busur lingkaran besar yang menghubungkan Ulil Albab dengan Ka’bah.Arah Kiblat adalah arah yang ditunjukkan oleh busur lingkaran besar pada permukaan bumi yang menghubungkan letak geografis tempat Salat dengan Ka’bah

Page 14: Arah kiblat as salam 25 nov 2012

CARA MENGETAHUI BUSUR LINGKARAN BESAR YANG MENGHUBUNGKAN SUATU TEMPAT DENGAN KA’BAH

Untuk mengetahui busur tersebut digunakan ILMU UKUR BOLA

(SEGITIGA BOLA: Segitiga pada Permukaan bola yang sisi-sinya

merupakan Busur Lingkaran Besar)

Segitiga Cbidang datar

b a

A Bc

SEGITIGA BOLA ABCC

b

a A

c B

Page 15: Arah kiblat as salam 25 nov 2012

LANGKAH-LANGKAH UNTUK MENENTUKAN ARAH KIBLAT

• Hubungkan tempat salat dengan Kutub Utara melalui lingkaran meridian

• Hubungkan Ka’bah dengan Kutub Utara melalui lingkaran meridian

• Hubungkan tempat salat dengan Ka’bah melalui busur lingkaran besarmaka terbentuk segitiga bola yang sudut-sudutnya terdiri dari tempat salat, Ka’bah, dan Kutub Utara. (Segitiga bola Arah Kiblat). Sehingga diketahui:

• Tempat Salat dinyatakan sebagai titik B = K• Ka’bah dinyatakan sebagai titik A• Kutub Utara dinyatakan sebagai titik C

Page 16: Arah kiblat as salam 25 nov 2012

C

A

B

a

b

c

a = 90 - tempatb = 90 - Ka’bahc = selisih

SEGITIGA BOLA

Page 17: Arah kiblat as salam 25 nov 2012

HARUS DIKETAHUI KOORDINAT GEOGRAFIS (Lintang dan Bujur) TEMPAT dan KA’BAH.

Tempat yang akan dicari arah kiblatnya: kota Yogyakarta (Masjid Besar Kauman)Lintang (φ) = - 07° 48' - 7° 48' 13.97″Bujur () = 110° 21' BT 110° 21' 43.80″

Center Ka’bah:Lintang (φ) = 21° 25' (berdasarkan Google earth = 21° 25' 21.07″)Bujur () = 39° 50' BT (berdasarkan Google earth = 39° 49' 34.37″)

Dengan Lintang tempat dapat diketahui sisi a, yakni dengan rumus a = 90° - φtp

Dengan Lintang Ka’bah dapat diketahui sisi b, yakni dengan rumus b = 90° - φKb

Dengan Bujur tempat dan Ka’bah diketahui sudut C, yakni dengan rumus C = ( λtp – λKb)

Page 18: Arah kiblat as salam 25 nov 2012

Rumus Arah Kiblat

Rumus ini diturunkan dari hasil substitusi dan integrasi rumus dasar cosinus dan rumus dasar sinus.

cot b . Sin aCot K = ───────── - cos a . cot C

sin C

Page 19: Arah kiblat as salam 25 nov 2012

LANGKAH-LANGKAH PERHITUNGAN SUDUT ARAH KIBLAT

1. Data lintang dan bujur tempat 2. Data lintang dan bujur Ka’bah

3. Menghitung sisi a, sisi b, dan sudut C dengan memakai

rumus: a = 90° - tp b = 90° - Kb C = /λTs – λKb/

4. Menghitung sudut B (Sudut Arah Kiblat) dengan rumus:

cot b . Sin aCot K = ───────── - cos a . cot C

sin C

Page 20: Arah kiblat as salam 25 nov 2012

CONTOH HISAB ARAH KIBLAT KOTA YOGYAKARTA

DATA: Yogyakarta = - 7° 48' 14.08" Yogyakarta = 110° 21' 43.80" Mekah = 21° 25' 21.07" Mekah = 39° 49' 34.37"

a = 90 - Yogyakarta = 90 - - 7° 48' 14.08" = 97° 48' 14.08"b = 90 - Mekah = 90 - 21° 25' 21.07" = 68° 34' 38.93"C = Selisih = 110°21'43.80" - 39° 49' 34.37" = 70° 32' 09.43"

Page 21: Arah kiblat as salam 25 nov 2012

HISAB ARAH KIBLAT KOTA YOGYAKARTA

Cot 68°34'38.93" x sin 97°48'14.08 “Cot K = ────────────────────── - cos 97°48'14.08" x cot 70°32' 9.43" sin 70°32' 9.43" 

0.39234919 x 0.99073857

Cot K = ────────────────── - -0.13578320 x 0.35341255

0.94285077

 

Cot K = 0.41227678 - -0.04798749

Cot K = 0.46026426

K = 65° 17' 06.27"dari Utara ke arah Barat

K = 24° 42' 53.73"dari Barat ke arah Utara

= 294° 42' 53.73"Azimuth Kiblat

cot b . Sin aCot K = ──────── - cos a . cot C

sin C

Page 22: Arah kiblat as salam 25 nov 2012

cos φ tp . tan φ Kb - sin φ tp . cos C

Cot K = ────────────────────────

sin C cos -7°48'14.08" x tan 21°25'21.07" - sin -7°48'14.08" x cos 70°32' 9.43"

Cot K = ───────────────────────────────────────────── sin 70°32' 9.43"  0.99073865 x 0.39234919 - -0.13578267 x 0.33321529Cot K = ────────────────────────────────── 0.94285077 Cot K = 0.46026411  K = 65° 17' 06.29" dari Utara ke arah Barat K = 24° 42' 53.71" dari Barat ke arah Utara = 294° 42' 53.71" Azimuth Kiblat

Page 23: Arah kiblat as salam 25 nov 2012

ARAH KIBLAT KOTA YOGYAKARTA DENGAN SEGITIGA DATAR

Diketahui:

φ Yogyakarta = - 7° 48' 14.08" Yogyakarta = 110° 21' 43.80"φ Mekah = 21° 25' 21.07" Ka'bah = 39° 49' 34.37"

Rumus: Tan K = φKb – φtp : tp - Kb

Page 24: Arah kiblat as salam 25 nov 2012

Tan K = 21° 25' 21.07" - - 7° 48' 14.08" : 110° 21' 43.80" - 39° 49‘ 34.37" = 29° 13' 35.04" : 70° 32' 09.43“= 0.414347561

K = 22° 30' 23.59" dari titik Barat ke UtaraK = 67° 29' 36.41" dari titik Utara ke Barat = 292° 30' 23.59" Azimuth Kiblat

Rumus Arah Kiblat dengan Segitiga bola

Hasil dari rumus segitiga datar dibandingkan dengan rumus segitiga bola

cot b . Sin aCot K = ───────── - cos a . cot C

sin C

Page 25: Arah kiblat as salam 25 nov 2012

Cot 68°34'38.93" x sin 97°48'14.08"Cot K = ────────────────────── - cos 97°48'14.08" x cot 70°32' 9.43" sin 70°32' 9.43"  0.39234919 x 0.99073865Cot K = ──────────────── - -0.13578267 x 0.35341255 0.94285077 Cot K = 0.41227681 - -0.04798730 Cot K = 0.46026411 

K = 65° 17' 06.29" dari Utara ke arah Barat K = 24° 42' 53.71" dari Barat ke arah Utara = 294° 42' 53.71" Azimuth Kiblat

Page 26: Arah kiblat as salam 25 nov 2012

HASIL HISAB SEGITIGA DATAR DAN SEGITIGA BOLA SERTA AKIBATNYA

Azimuth Kiblat segitiga Datar = 292° 30' 23.59" Azimuth Kiblat segitiga Bola= 294° 42' 53.71"Selisih = 2° 12' 30.12″

Penyimpangan per-1 = 145.73 Km= 2° 12' 30.12″ x

Total Penyimpangan = 321,83 Km

Page 27: Arah kiblat as salam 25 nov 2012

Masih adakah Hisab Segitiga Datar?

• Kitab Taqribul Maqsod masih memakai rumus segitiga Datar• Petunjuk Kompas Sajadah yang beredar di masyarakat,

misalnya untuk Jakarta, Bandung, Surabaya, Madiun, Malang, Semarang, Pekalongan, Tasik, Tanjung Karang, Palembang, dan Banda Aceh arahnya ke angka 75 (Azimuth 292 30), Adapun kota di Jepang seperti Tokyo, Osaka, Kyoto arahnya ke angka 100 (Azimut 270 atau ke titik Barat).

Atas Dasar Kriteria tersebut, maka sebaiknya tidak memakai Hisab segitiga datar atau Kompas Sajadah untuk dijadikan sebagai patokan untuk pengukuran Arah Kiblat.

Page 28: Arah kiblat as salam 25 nov 2012

KONTROVERSI FATWA MUI TENTANG ARAH KIBLAT

Apabila Arah kiblat cukup ke Arah Barat berarti arahnya ke Azimuth = 270 00 00.00″Azimuth Baitullah (Ka’bah) = 294° 42' 53.71" -Ada selisih = - 24° 42' 53.71″Akibatnya salat tidak menghadap ke Arah Kiblat. Akan tetapi, Suatu Arah yang menjauhi dari posisi Ka’bah: 24° 42 53.71 x 145.73 Km = 3.601,71 Km.Apakah jarak tersebut masih dianggap jihatul ka’bah

Page 29: Arah kiblat as salam 25 nov 2012

Garis Perkiraan Bayangan Matahari searah dengan Arah Kiblat

Page 30: Arah kiblat as salam 25 nov 2012

8888

Yogyakarta

Ka’bah

Pada tanggal 27 atau 28 Mei dan 15 atau 16 Juli saat Zuhur (11j 57m 16d LMT atau 12j 06m 03d LMT) di Mekah

dapat dipakai untuk acuan pengamatan bayang-bayang Arah Kiblat.WIB = Waktu Saudi + 4 jam (4j 20m 40d)

Ze

nith

(Zuh

ur)

(390 49’ 34.07” BT, 210 25’ 21.37” LU) (1100 21’ 45.3” BT, 70 48’ 14.5” LS)

Deklinasi Matahari = Lintang Geografis Ka’bahTgl 27 atau 28 Mei pk 16 18 dan 15 atau 16 Juli

pk 16 27 WIB

Page 31: Arah kiblat as salam 25 nov 2012
Page 32: Arah kiblat as salam 25 nov 2012

Bayangan Kiblat di YogyakartaSabtu, 01 Desember 2012

Data Geografis Yogyakarta = - 7° 48' 14.08" Mekah = 21° 25' 21.07"

Yogyakarta = 110° 21' 43.80" Mekah = 39° 49' 34.37"

WIB = 105° δ Mth = -21° 50' 40.14"

Arah Kiblat = 65° 17' 06.29" dari Utara ke arah Barat

 

a = 90 - φ Yogyakarta = 90 - - 7° 48' 14.08"= 97° 48' 14.08"

b = 90 - φ Mekah = 90 - 21° 25' 21.07" = 68° 34' 38.93"

C = Selisih = 110° 21' 43.82" - 39° 49' 34.37" = 70° 32' 09.45“d = 90 - δ Matahari = 90 - -21° 50' 40.14" = 111° 50' 40.14"

Page 33: Arah kiblat as salam 25 nov 2012

Cot P = cos 97° 48' 14.08" x tan 65° 17' 6.27"

Cot P = -0.13578320 x 2.17266502

Cot P = -0.29501141

P = -73° 33' 48.02"

Cot P = cos a . tan K

Cos (S – P) = cot d . tan a . cos P

Cos S-P = cot 111°50’40.14" x tan 97°48'14.08" x cos -73°33'48.02"= -0.40087234 x -7.29647377 x 0.28295520= 0.82763109

S-P = 34° 08' 37.83" S-P = - 34° 08' 37.83" P = -73° 33' 48.02" + P = - 73° 33' 48.02" + S = -39° 25' 10.19" S = -107° 42' 25.86"

Page 34: Arah kiblat as salam 25 nov 2012

12 – e = 12 – 0j 10m 56.17 = 11j 49m 03.83d

-39° 25' 10.19" : 15 = - 2j 37m 40.68d +

12 - e + S : 15 = 9j 11m 23.25d LMT

105 - 110° 21' 43.80" : 15 = - 0j 21m 26.92d +

Bayangan searah Kiblat = 8j 49m 56.33d WIB

atau

12 – e = 12 – 0j 10m 56.17= 11j 49m 03.83d-107°42'25.86" : 15 = - 7j 10m 49.72d +12 - e + S : 15 = 4j 38m 13.43d LMT105 - 110° 21' 43.82" : 15 = - 0j 21m 26.92d + Bayangan searah Kiblat = 4j 16m 46.51d WIB (imposible)

(12 - e) + S : 15 + ( dh - tp) : 15

Page 35: Arah kiblat as salam 25 nov 2012
Page 36: Arah kiblat as salam 25 nov 2012
Page 37: Arah kiblat as salam 25 nov 2012
Page 38: Arah kiblat as salam 25 nov 2012
Page 39: Arah kiblat as salam 25 nov 2012

Catatan: Waktu yang digunakan adalah WIB. Oleh karena itu, cocokkan jam yang akan digunakan dengan tanda waktu dari RRI pukul 07.00 WIB, atau Call via telephon ke 103, maka akan diinformasikan pukul berapa saat itu.

Tgl Januari Februari Maret April Mei Juni Juli Agustus September Oktober November Desember

01 08:41:18 10:17:44 11:54:01 13:27:18 14:58:11 16:30:34 16:54:22 15:37:33 13:52:34 12:06:09 10:18:25 08:49:55

02 08:43:25 10:21:13 11:57:08 13:30:16 15:01:17 16:33:02 16:53:02 15:34:22 13:49:03 12:02:36 10:15:05 08:47:43

03 08:45:39 10:24:41 12:00:15 13:33:13 15:04:24 16:35:26 16:51:35 15:31:10 13:45:31 11:59:04 10:11:45 08:45:35

04 08:48:00 10:28:08 12:03:21 13:36:11 15:07:31 16:37:45 16:50:01 15:27:57 13:41:60 11:55:31 10:08:27 08:43:34

05 08:50:28 10:31:35 12:06:26 13:39:09 15:10:39 16:39:59 16:48:21 15:24:42 13:38:28 11:51:59 10:05:09 08:41:37

06 08:53:02 10:35:02 12:09:31 13:42:07 15:13:46 16:42:07 16:46:35 15:21:27 13:34:56 11:48:26 10:01:53 08:39:47

07 08:55:41 10:38:28 12:12:35 13:45:06 15:16:53 16:44:11 16:44:42 15:18:10 13:31:24 11:44:54 09:58:37 08:38:03

08 08:58:26 10:41:53 12:15:38 13:48:05 15:20:01 16:46:08 16:42:44 15:14:53 13:27:52 11:41:22 09:55:23 08:36:26

09 09:01:16 10:45:18 12:18:41 13:51:03 15:23:08 16:47:59 16:40:41 15:11:34 13:24:19 11:37:51 09:52:10 08:34:57

10 09:04:10 10:48:42 12:21:44 13:54:03 15:26:15 16:49:43 16:38:33 15:08:15 13:20:46 11:34:19 09:48:58 08:33:34

11 09:07:09 10:52:06 12:24:45 13:57:02 15:29:22 16:51:20 16:36:20 15:04:54 13:17:14 11:30:48 09:45:48 08:32:20

12 09:10:11 10:55:28 12:27:47 14:00:02 15:32:29 16:52:51 16:34:02 15:01:33 13:13:41 11:27:17 09:42:39 08:31:14

13 09:13:17 10:58:50 12:30:48 14:03:02 15:35:35 16:54:13 16:31:41 14:58:12 13:10:08 11:23:47 09:39:32 08:30:16

14 09:16:26 11:02:12 12:33:48 14:06:03 15:38:41 16:55:28 16:29:15 14:54:49 13:06:35 11:20:16 09:36:26 08:29:27

15 09:19:39 11:05:32 12:36:48 14:09:04 15:41:46 16:56:34 16:26:45 14:51:26 13:03:02 11:16:46 09:33:22 08:28:47

16 09:22:53 11:08:52 12:39:48 14:12:05 15:44:51 16:57:32 16:24:12 14:48:02 12:59:28 11:13:17 09:30:20 08:28:17

17 09:26:10 11:12:11 12:42:48 14:15:07 15:47:55 16:58:22 16:21:36 14:44:38 12:55:55 11:09:47 09:27:19 08:27:57

18 09:29:29 11:15:29 12:45:47 14:18:09 15:50:58 16:59:02 16:18:56 14:41:13 12:52:22 11:06:18 09:24:21 08:27:47

19 09:32:51 11:18:46 12:48:46 14:21:12 15:54:00 16:59:34 16:16:13 14:37:47 12:48:48 11:02:50 09:21:24. 08:27:46

20 09:36:13 11:22:02 12:51:44 14:24:15 15:57:01 16:59:57 16:13:28 14:34:21 12:45:15 10:59:22 09:18:30 08:27:56

21 09:39:37 11:25:18 12:54:43 14:27:18 16:00:01 17:00:10 16:10:40 14:30:54 12:41:42 10:55:54 09:15:39 08:28:17

22 09:43:02 11:28:33 12:57:41 14:30:22 16:02:59 17:00:15 16:07:49 14:27:27 12:38:08 10:52:27 09:12:50 08:28:47

23 09:46:29 11:31:47 13:00:39 14:33:26 16:05:55 17:00:10 16:04:56 14:23:59 12:34:35 10:48:60 09:10:04 08:29:29

24 09:49:56 11:34:60 13:03:37 14:36:30 16:08:50 16:59:56 16:02:01` 14:20:31 12:31:01 10:45:33 09:07:20 08:30:20

25 09:53:23 11:38:12 13:06:35 14:39:35 16:11:42 16:59:34 15:59:03 14:17:03 12:27:28 10:42:08 09:04:40 08:31:22

26 09:56:52 11:41:23 13:09:33 14:42:40 16:14:33 16:59:02 15:56:04 14:13:34 12:23:55 10:38:43 09:02:03 08:32:33

27 10:00:20 11:44:34 13:12:30 14:45:46 16:17:21 16:58:22 15:53:02 14:10:05 12:20:22 10:35:18 08:59:29 08:33:54

28 10:03:49 11:47:44 13:15:28 14:48:52 16:20:06 16:57:33 15:49:59 14:06:35 12:16:48 10:31:54 08:57:00 08:35:25

29 10:07:18 11:50:53 13:18:25 14:51:58 16:22:48 16:56:37 15:46:54 14:03:05 12:13:15 10:28:31 08:54:34 08:37:04

30 10:10:47 13:21:23 14:55:04 16:25:27 16:55:32 15:43:48 13:59:35 12:09:42 10:25:08 08:52:12 08:38:53

31 10:14:16 13:24:20 16:28:03 15:40:40 13:56:05 10:21:46 08:40:49

JADWAL BAYANGAN MATAHARI SEARAH KIBLAT DI YOGYAKARTA TAHUN 2012

Page 40: Arah kiblat as salam 25 nov 2012

Tgl Juli Agustus September Oktober November Desember

01 16:54:22 15:37:33 13:52:34 12:06:09 10:18:25 08:49:55

02 16:53:02 15:34:22 13:49:03 12:02:36 10:15:05 08:47:43

03 16:51:35 15:31:10 13:45:31 11:59:04 10:11:45 08:45:35

04 16:50:01 15:27:57 13:41:60 11:55:31 10:08:27 08:43:34

05 16:48:21 15:24:42 13:38:28 11:51:59 10:05:09 08:41:37

06 16:46:35 15:21:27 13:34:56 11:48:26 10:01:53 08:39:47

07 16:44:42 15:18:10 13:31:24 11:44:54 09:58:37 08:38:03

08 16:42:44 15:14:53 13:27:52 11:41:22 09:55:23 08:36:26

09 16:40:41 15:11:34 13:24:19 11:37:51 09:52:10 08:34:57

10 16:38:33 15:08:15 13:20:46 11:34:19 09:48:58 08:33:34

11 16:36:20 15:04:54 13:17:14 11:30:48 09:45:48 08:32:20

12 16:34:02 15:01:33 13:13:41 11:27:17 09:42:39 08:31:14

13 16:31:41 14:58:12 13:10:08 11:23:47 09:39:32 08:30:16

14 16:29:15 14:54:49 13:06:35 11:20:16 09:36:26 08:29:27

15 16:26:45 14:51:26 13:03:02 11:16:46 09:33:22 08:28:47

JADWAL BAYANGAN MATAHARI TAHUN 2012 SEARAH KIBLAT DI YOGYA

Page 41: Arah kiblat as salam 25 nov 2012

Tgl Juli Agustus September Oktober November Desember

16 16:24:12 14:48:02 12:59:28 11:13:17 09:30:20 08:28:17

17 16:21:36 14:44:38 12:55:55 11:09:47 09:27:19 08:27:57

18 16:18:56 14:41:13 12:52:22 11:06:18 09:24:21 08:27:47

19 16:16:13 14:37:47 12:48:48 11:02:50 09:21:24. 08:27:46

20 16:13:28 14:34:21 12:45:15 10:59:22 09:18:30 08:27:56

21 16:10:40 14:30:54 12:41:42 10:55:54 09:15:39 08:28:17

22 16:07:49 14:27:27 12:38:08 10:52:27 09:12:50 08:28:47

23 16:04:56 14:23:59 12:34:35 10:48:60 09:10:04 08:29:29

24 16:02:01` 14:20:31 12:31:01 10:45:33 09:07:20 08:30:20

25 15:59:03 14:17:03 12:27:28 10:42:08 09:04:40 08:31:22

26 15:56:04 14:13:34 12:23:55 10:38:43 09:02:03 08:32:33

27 15:53:02 14:10:05 12:20:22 10:35:18 08:59:29 08:33:54

28 15:49:59 14:06:35 12:16:48 10:31:54 08:57:00 08:35:25

29 15:46:54 14:03:05 12:13:15 10:28:31 08:54:34 08:37:04

30 15:43:48 13:59:35 12:09:42 10:25:08 08:52:12 08:38:53

31 15:40:40 13:56:05 10:21:46 08:40:49

JADWAL BAYANGAN MATAHARI TAHUN 2012 SEARAH KIBLAT DI YOGYA

Page 42: Arah kiblat as salam 25 nov 2012

MENENTUKAN ARAH KIBLAT DARI TITIK BARAT KE UTARA

JKBU = tan 24° 42' 53.71" x 500 CmJKBU = 0.46026411 x 500 CmJKBU = 230.13 CmJKBU = 230.1 Cm (dibulatkan)

Jrk A. Kiblat B ke U = tan K1 x n

Page 43: Arah kiblat as salam 25 nov 2012

IMPLEMENTASI PENGUKURAN ARAH KIBLAT DI LAPANGAN

B

A

C

Barat

Timur

500 Cm

230,

1 C

m

Arah kiblat

Page 44: Arah kiblat as salam 25 nov 2012

MENENTUKAN JARAK YOGYAKARTA KE KA’ BAH

Cos M = cos 70°32' 9.43" x sin 97°48'13.97" x sin 68°34'38.93" + cos 97°48'13.97" x cos 68°34'38.93" Cos M = 0.33321529 x 0.99073865 x 0.93091233 + -0.13578267 x 0.36524270

 

Cos M = 0.30732141 + -0.04959363

 

Cos M = 0.25772778

 

M = 75° 03‘ 53.00"

Cos M = cos C . sin a . sin b + cos a . cos b

Page 45: Arah kiblat as salam 25 nov 2012

Jarak ke kota Mekah

6372.65 Km x 3.141592654 x 75° 03' 53“Jarak = ───────────────────────────────── 180 Jarak = 8348.98 Km ke Center Ka'bah

r . M . πJarak = ────── 180

Page 46: Arah kiblat as salam 25 nov 2012

PENYIMPANGAN ARAH KIBLAT DALAM 1° DARI YOGYAKARTA

PAK = tan 1° x 8348.98 KmPAK = 0.01745506 x 8348.98 KmPAK = 145.73 Km

P Arah Kiblat = tan 1° x Jarak

Page 47: Arah kiblat as salam 25 nov 2012

Alat Bantu Pengukuran Arah Kiblatal.: Magnetik Compass

Page 48: Arah kiblat as salam 25 nov 2012

KALKULATOR SCIENTIFIC

Minimal: ada fungsi Degrees dan Geometri:Derajat, Menit, Detik, Sin, Cos, Tan, 1/X, akan lebih baik jika dapat menyimpan beberapa data (Memori) atau dapat untuk PROGRAM, misalnya:KARCE 4600 SX, KARCE 4650 P, CASIO FX 3600SP, CASIO FX 3600SP CASIO FX 4500 P dan lain sebagainya.

Page 49: Arah kiblat as salam 25 nov 2012

Petunjuk Arah untuk membantu Pengukuran Arah Kiblat

Page 50: Arah kiblat as salam 25 nov 2012

Posisi Center Ka’bah dan garis kiblatke Masjid Besar Kauman Yogyakarta

Page 51: Arah kiblat as salam 25 nov 2012

CENTER KA’BAH DAN PENGGENAPANNYA KE MENIT BUSUR

Page 52: Arah kiblat as salam 25 nov 2012
Page 53: Arah kiblat as salam 25 nov 2012

Mihrab menjadi Sof Makmum

• Masjid Agung Kutoarjo

Page 54: Arah kiblat as salam 25 nov 2012
Page 55: Arah kiblat as salam 25 nov 2012
Page 56: Arah kiblat as salam 25 nov 2012

Masjid di Tokyo Jepang dan Arah kiblatnya

Page 57: Arah kiblat as salam 25 nov 2012

Masjid Besar Kauman dan Arak Kiblatnya

Page 58: Arah kiblat as salam 25 nov 2012

Masjid Besar Kauman dan Arah Bangunannya

Page 59: Arah kiblat as salam 25 nov 2012

ين7 Kب@ ال9ع7ال7م دF للهK ر7 م9 ال9ح7

Mohon maaf atas kekurangan dan Kekhilafannya, Semoga bermanfaat bagi kita semua.

Amin Ya Robbal Alamin

Wassalamu’alaikum

warohmatullahi wabarokatuh

Yogyakarta, 11 Muharam1434 H. 25 November 2012 M

Drs. Sofwan Jannah, M Ag

Terima Kasih atas Perhatiannya