2_panas jenis_2011 [compatibility mode]
TRANSCRIPT
5/17/2018 2_Panas Jenis_2011 [Compatibility Mode] - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/2panas-jenis2011-compatibility-mode 1/33
SIFAT PANAS
PENTING ---- DALAM PROSESPENGOLAHAN BAHAN PERTANIAN
CONTOH PENGOLAHAN :
- PEMANASAN : EVAPORASI,DEHIDRASI, STERILISASI,PASTEURISASI, PEREBUSAN,PENGERINGAN
- PENDINGINAN : COOLING,PEMBEKUAN
5/17/2018 2_Panas Jenis_2011 [Compatibility Mode] - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/2panas-jenis2011-compatibility-mode 2/33
SIFAT PANAS
PANAS JENIS (Cp) KONDUKTIVITAS PANAS
5/17/2018 2_Panas Jenis_2011 [Compatibility Mode] - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/2panas-jenis2011-compatibility-mode 3/33
PANAS JENIS
Jumlah panas yang dibutuhkan (kJ) untukmenaikkan suhu 1 kg bahan sebesar 1derajat K
5/17/2018 2_Panas Jenis_2011 [Compatibility Mode] - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/2panas-jenis2011-compatibility-mode 4/33
Panas Jenis
Tergantung pada : Suhu
Suhu tinggi , Cp tinggi
, ,
dominan adalah kadar air, diikuti lemak dan protein
kadar air tinggi , Cp tinggi
Fase atau wujud bahan : beku, tidak beku
Cp beku << Cp tidak beku Struktur fisik : porositas
Semakin berpori, Cp makin tinggi
5/17/2018 2_Panas Jenis_2011 [Compatibility Mode] - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/2panas-jenis2011-compatibility-mode 5/33
KEGUNAAN
Menentukan jumlah energi yangdibutuhkan untuk pemanasan ataupendinginan --- power dari heater,
kompresor Mengevaluasi efektifitas dan efisiensi
proses pemanasan atau pendinginan
Mempelajari hubungan panas jenis dengansifat/ karakteristik fisiko-kimia bahan --
quality control
5/17/2018 2_Panas Jenis_2011 [Compatibility Mode] - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/2panas-jenis2011-compatibility-mode 6/33
Contoh
Beban pendinginan/pembekuan per waktu:H = m Cp (T2-T1) ----- J/s -power
kom resor mesin endin in embeku
Energi pemanasan/pendinginan : m cp(T2-T1) ,
dpt ditentukan efisiensi : energidigunakan/energi masuk
5/17/2018 2_Panas Jenis_2011 [Compatibility Mode] - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/2panas-jenis2011-compatibility-mode 7/33
METODA PENENTUAN PANASJENIS
1. PERSAMAAN EMPIRIS
2. METODA PENCAMPURAN (CALORIMETER)
-.
4. METODA DIFFERENTIAL SCANNING CALORIMETER
5/17/2018 2_Panas Jenis_2011 [Compatibility Mode] - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/2panas-jenis2011-compatibility-mode 8/33
1. PERSAMAAN EMPIRIS (Empirical equation)a. SIEBEL’S EQUATION, 1892 --- tergantung kadar air bahan
Di atas titik beku
Di bawah titik beku
5/17/2018 2_Panas Jenis_2011 [Compatibility Mode] - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/2panas-jenis2011-compatibility-mode 9/33
Contoh Penentuan Cp
Kadar air udang segar , T= 30 C,66,2%
Cp = 0,837 + 3,348 x 0,662
= 3,0534 kJ/kg K
Dalam bentuk udang beku, berapa Cp?
Cp = 0,837 + 1,256 X 0,662
= 1,6685 kJ/kg K
5/17/2018 2_Panas Jenis_2011 [Compatibility Mode] - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/2panas-jenis2011-compatibility-mode 10/33
b. Choi and Okos Equation (1986)
5/17/2018 2_Panas Jenis_2011 [Compatibility Mode] - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/2panas-jenis2011-compatibility-mode 11/33
contoh
Juice jeruk , kadar air =87,5%,protein=0,8%, karbohidrat =11,1%,
=
Cp =
4,180x0,875+1,711x0,008+1,928x0,002+1,547x0,111+0,908x0,004
= 3,8504 kJ/kg K
5/17/2018 2_Panas Jenis_2011 [Compatibility Mode] - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/2panas-jenis2011-compatibility-mode 12/33
2. Metoda Pencampuran(kalorimeter)
Prinsip kerja :Sampel yang akan ditentukan panas jenis(diketahui massa) dimasukkan ke
jenis). Dipanasi sampai suhu tertentu,kemudian ditambahkan sejumlah air dandibiarkan mencapai suhu keseimbangan.
Sebelum pengukuran, kalorimeterdikalibrasi dengan bahan standard. PanasJenis ditentukan menggunakan persamaankeseimbangan panas.
5/17/2018 2_Panas Jenis_2011 [Compatibility Mode] - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/2panas-jenis2011-compatibility-mode 13/33
PENUTUP
CORK INSULATION
VACUUM JACKET
SAMPLEHOLDER(BUCKET)
METHOD OF MIXTURE
Vacuum jacketed calorimeter
5/17/2018 2_Panas Jenis_2011 [Compatibility Mode] - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/2panas-jenis2011-compatibility-mode 14/33
Penentuan Panas Jenis denganMetode Pencampuran Cs= (Cw mw (Te-Tw) – Cc mc(Ti-
Te))/ms(Ti-Te)DimanaCs : n s enis s m el J k K
Cw : Panas Jenis air, J/kg K mw: Massa air yang ditambahkan, kg
Te : Suhu keseimbangan , K
Tw : Suhu awal air, K Cc : Panas jenis kalorimeter, J/kg K
mc : massa kalorimeter, kg
Ti : suhu awal sampel, K
Ms : massa sampel, kg
5/17/2018 2_Panas Jenis_2011 [Compatibility Mode] - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/2panas-jenis2011-compatibility-mode 15/33
3. Metoda plat (method of guarded -plate)
, .Ms : massa sampel, kgV : Tegangan, VoltI : Arus , Ampere
O : waktu, s
5/17/2018 2_Panas Jenis_2011 [Compatibility Mode] - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/2panas-jenis2011-compatibility-mode 16/33
Prinsip kerja Metoda plat (method of guarded -plate)
Sampel dikelilingi plat yang dipanasi.
dengan suhu sampel yang juga dipanasisecara elektrik, sehingga tidak ada
panas yang hilang.
5/17/2018 2_Panas Jenis_2011 [Compatibility Mode] - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/2panas-jenis2011-compatibility-mode 17/33
SAMPLEV I 0 BTU
OOO
OOO
GUARDED PLATE METHOD
5/17/2018 2_Panas Jenis_2011 [Compatibility Mode] - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/2panas-jenis2011-compatibility-mode 18/33
4. METODA DIFFERENTIALSCANNING CALORIMETER
Prinsip kerja :Berdasarkan pengukuran panas yang
.Sistem dilengkapi dengan thermogram.
Luas thermogram sebanding dengan
energi panas yang diserap ataudilepaskan selama proses pemanasandan pendinginan
5/17/2018 2_Panas Jenis_2011 [Compatibility Mode] - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/2panas-jenis2011-compatibility-mode 19/33
S R
SENSOR
SAMPLE HOLDERREFERENCE HOLDER
INDIVIDUAL HEATER
DIFFERENTIAL SCANNING CALORIMETER
5/17/2018 2_Panas Jenis_2011 [Compatibility Mode] - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/2panas-jenis2011-compatibility-mode 20/33
Penentuan Panas Jenis denganDSC
C = (d/d’) m’/m C’
: n J ni m l J k K
C’ : panas jenis referensi,J/kg K m’ : massa referensi, kg
m : massa sampel,kg
d : defleksi sampel dalam thermogram (daribaseline)
d’ : defleksi referensi
5/17/2018 2_Panas Jenis_2011 [Compatibility Mode] - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/2panas-jenis2011-compatibility-mode 21/33
KARAKTERISTIK PANAS JENISBAHAN PERTANIAN
5/17/2018 2_Panas Jenis_2011 [Compatibility Mode] - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/2panas-jenis2011-compatibility-mode 22/33
2
5/17/2018 2_Panas Jenis_2011 [Compatibility Mode] - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/2panas-jenis2011-compatibility-mode 23/33
5/17/2018 2_Panas Jenis_2011 [Compatibility Mode] - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/2panas-jenis2011-compatibility-mode 24/33
5/17/2018 2_Panas Jenis_2011 [Compatibility Mode] - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/2panas-jenis2011-compatibility-mode 25/33
5/17/2018 2_Panas Jenis_2011 [Compatibility Mode] - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/2panas-jenis2011-compatibility-mode 26/33
3
5/17/2018 2_Panas Jenis_2011 [Compatibility Mode] - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/2panas-jenis2011-compatibility-mode 27/33
5/17/2018 2_Panas Jenis_2011 [Compatibility Mode] - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/2panas-jenis2011-compatibility-mode 28/33
4
5/17/2018 2_Panas Jenis_2011 [Compatibility Mode] - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/2panas-jenis2011-compatibility-mode 29/33
5/17/2018 2_Panas Jenis_2011 [Compatibility Mode] - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/2panas-jenis2011-compatibility-mode 30/33
5/17/2018 2_Panas Jenis_2011 [Compatibility Mode] - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/2panas-jenis2011-compatibility-mode 31/33
5/17/2018 2_Panas Jenis_2011 [Compatibility Mode] - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/2panas-jenis2011-compatibility-mode 32/33